Ortodoncja – ortopedia szczękowa – dział stomatologii zajmujący się rozpoznawaniem i leczeniem zaburzeń w obrębie narządu żucia. Kładzie nacisk na zapobieganie nieprawidłowościom zębowo- szczękowym poprzez odpowiednio wcześnie wprowadzoną profilaktykę oraz leczenie wad zgryzu w celu poprawy okluzji czyli wzajemnego kontaktu zębów szczęki i żuchwy gwarantującego prawidłowe ustawienie względem siebie elementów stawu skroniowo- żuchwowego oraz napięcia mięśni żucia.
Brzmi skomplikowanie? I to jak!
Musicie wiedzieć, że wady zgryzu dzielimy na dwie grupu:
- nabyte
- wrodzone
Przyczyny wad nabytych doszukiwać będziemy się w :
Czynniki zewnątrzpochodne działające w okresie pourodzeniowym np.
- Próchnica
- Urazy ( poród kleszczowy)
- Dysfunkcje
- Parafunkcje
- Czynniki w/ pochodne działające w okresie pourodzeniowym
- Choroby ogólne ( zaburzenia przyusznic, ucha środkowego, awitaminoza D)
- Choroby zaburzające gospodarkę mineralną ( częste biegunki, różyczka)
- Przyczyny wad wrodzonych
- 1. Czynniki działające na zarodek lub płód, czynniki z/ pochodne działające w okresie przedurodzeniowym:
- Uciski w/ maciczne lub ściskanie brzucha przez ciężarną
- Działanie trucizn ( alkohol, narkotyki)
- Działanie promieni Rtg
2. Czynniki w/ pochodne w okresie przedurodzeniowym- Zaburzenia hormonalne zwłaszcza hormony przysadki mózgowej i tarczycy
- Choroby zakaźne i wirusowe matki
- Czynniki genetyczne
Od strony logopedycznej skupię się na dysfunkcjach i parafunkcjach.
Dysfunkcje – zaburzenia czynności fizjologicznej, które objawiają się w postaci:
- Nieprawidłowej funkcji połykania ( niemowlęcy typ połykania)
- Nieprawidłowego układania niemowlęcia i dziecka do snu, karmienia – zbyt wysoko ułożona główka w stosunku do poziomu łóżeczka powoduje utrwalenie przodożuchwia, układanie na zbyt niskim poziomie- tyłożuchwie i tendencja do oddychania przez usta
- Nieprawidłowej wymowy – często z dysfunkcją oddychania
- Oddychania przez usta ( dysfunkcji oddychania)
- Zaburzenia w czynności żucia
- Parafunkcje – czynności stereotypowe, bezwiedne; ssanie palca, języka, błony śluzowej policzków i wargi dolnej, smoczka, nawykowe podpieranie bródki, nagryzanie różnych przedmiotów, obgryzanie paznokci, zgrzytanie zębami.
Coraz więcej ortodontów jest świadomych tego jak wielką moc w kształtowaniu zgryzu posiada język. Współpraca na linii ortodonta-logopeda ( często rozszerzana o współpracę z fizjoterapeutą) może znacznie skrócić czas trwania terapii miofunkcjonalnej oraz leczenia ortodontycznego. Oczywiście mowa tu o dłuższej terapii, zakładając pracę nad przywróceniem prawidłowych funkcji języka co jest związane z pozycją spoczynkową oraz prawidłowym wzorcem połykania i oddychania.
Należy pamiętać, że z uwagi na krótki czas trwania zajęć gabinetowych bardzo ważnym jest zaangażowanie pacjenta w systematyczne ćwiczenia w domu zgodnie z instrukcjami terapeuty. Tylko to gwarantuje nam postęp w terapii. Stąd bardzo ważnym, a wręcz wskazanym przed rozpoczęciem leczenia ortodontycznego jest przeprowadzenie konsultacji miofunkcjonalnej.
